Abbasiler Dönemi Mekke
Abbasiler Dönemi Mekke
Н. 132 (M. 749) yılında hilafet Abbasilerin eline geçti ve H. 656 (M. 1258) yılında Tatarlar'ın eliyle yıkılına kadar da hükümleri sürdü. Abbasi dönemi Mekke-yi Mükerreme tarihi üç merhaleye ayrılır:
1.Dönem: Abbasilerle İrtibat Dönemi:
Bu dönem, H. 132 yılından başlayıp H. 358 yılına kadar uzanan dönemdir. Bu dönem içinde Mekke-yi Mükerreme tarihi kimi zaman sakin, kimi zaman da siyasî çalkantılar ve çekişmelerle Mekke. Bazı Şiilerin (Hz. Ali taraftarlarının) başarısızlıkla sonuçlanan ihtilal girişimlerine sahne oldu. Bu çekişmeler darlık, pahalılık ve ihtilalcilerin çeşitli ülkelere dağılmalarını getirdi. Her yıl hac döneminde, hususiyle hacca gelenler arasında Abbasi halifelerinden birisi bulunursa mal-mülk getirdikleri için Mekke- yi Mükerreme halkına kurtuluş ve ferah kapısı açılıyordu. Ayrıca Abbasîler, su kanalları açma Zübeyde kanalı bunların en önemlilerindendir ilime teşvik etme, alimlerin ilim halkalarını destekleme ve Mescid-i Harem'in onarım ve genişletilmesi gibi önemli ıslahat ve reformlar yapmışlardır. Bu meyanda, Ebu Cafer Mansur ve Mehdî tarafından yapılan genişletmeler çok önemlidir.
Η. 317 (Μ. 930) yılında, Arap yarımadasının doğusundaki Fatımîlere gönül veren Karamitalar, hac mevsiminde Mekke- yi Mükerreme'nin yönetimini ele geçirdiler ve Hacer el-Esved'i alıp yanlarında götürdüler. Daha sonra Hacer el-Esved, H. 330 yılında tekrar yerine iade edildi.
Abbasî halifesi, H. 331 yılında Mekke-yi Mükerreme yönetimine Mısır'daki Akşitlileri atadı ve Akşitliler, H. 357 yılına kadar yönetimde hüküm sürdü. Bu dönemde Mekke-yi Mükerreme Akşitliler ile Raikoğulları arasında baş gösteren olaylardan dolayı birçok sıkıntı ve karışıklık yaşadı. Bu olayların neticesinde altı yıl boyunca hac yasaklanmıştır. (H.
2. Dönem: Fatımilerle İrtibat Dönemi (H.358-546)
H.358 (M.969) yılında Mısır'daki Akşit Devleti Fatımilerin eliyle yıkıldıktan sonra şeriflerin büyüğü/lideri Cafer b. Muhammed, Mekke-yi Mükerreme yönetimini ele geçirdiğini ilan ederek orada Şerifler hükümetini kurdu ve Mısır'daki Fatımîlere tabi olduğunu ilan etti. İki asır, sürekli sıkıntı ve çalkantılarla geçti. Kimi zaman iyi; kimi zaman kötü... Çoğu zaman hükümete olan resmi bağlılık minberlerde onlar için okunan dualar ve onlar tarafından verilen hediye ve ulufeleri kabul etmekten öteye geçmemiştir. Bu dönem boyunca Mekke-yi Mükerreme
çok sıkıntı ve pahalılık çekti, hacılara vergiler konuldu, kaleler ve surlar yapıldı ve ilim ehli diğer şehirlere dağıldığı için ilmi çalışmalar zayıfladı.
3. Dönem: Zengîler ve Eyyubîlerle İrtibat Dönemi (H.546-652, Μ.1151-1254)
Mekke-yi Mükerreme, bu dönemi huzur ve refah içinde geçirdi. Sultan Nurettin Zengî hac yollarıyla ciddi manada ilgilendi ve Mekke-yi Mükerreme'ye birtakım ıslahat ve reformların yapılması için bol miktarda mal ve para gönderdi.
Onun ardından Selahattin Eyyübî geldi. O da hacılardan vergilerin kaldırılması karşılığında Mekke-yi Mükerreme'nin çeşitli işlerine sarf edilsin diye birçok maddi yardımda bulundu. Hacı ve kafileleri korumak için kabilelere paralar gönderdi, böylece yolların güvenliği sağlandı ve ticarî hayat canlandı.